آيه نبأ

از دانشنامه‌ی اسلامی

نبأ به معناى خبر است و آیه 6 سوره حجرات/49 بر لزوم بررسى خبر فاسق پاى فشرده تا از روى نادانى، عمل نابه‌جایى تحقق نیابد؛ از همین رو آن را «آیه نبأ» گفته‌اند:

«يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن جَاءكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَيَّنُوا أَن تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ»

ای کسانی که ایمان آورده اید، اگر فاسقی برایتان خبری آورد تحقیق کنید، مباد از روی نادانی به مردمی آسیب برسانید، آنگاه از کاری که کرده اید پشیمان شوید

[49–6] (مشاهده آیه در سوره)


به نقل ابن عباس، قتاده و مجاهد این آیه درباره ولید بن عتبه نازل شده است. رسول خدا صلى الله علیه و آله او را براى گردآورى صدقات طایفه بنى مصطلق فرستاد. مردم با شادى براى استقبال از او بیرون آمدند؛ ولى چون در دوران جاهلیت بین ولید و آنان دشمنى وجود داشت، ولید توهم كرد كه قصد كشتن او را دارند؛ بدین سبب به طرف رسول خدا صلى الله علیه و آله بازگشت و گزارش داد كه این طایفه از پرداخت زكات خوددارى كردند.

حضرت سخت ناراحت شد و به فكر جنگ با آنان افتاد كه این آیه نازل شد. بسیارى از اصولیان به مفهوم وصف و نیز مفهوم شرط این آیه استناد كرده و حجیت خبر شخص عادل را استفاده كرده‌اند.

پانویس

  1. كفایة الاصول، ص‌296.
  2. مجمع البیان، ج‌9، ص‌198؛ التبیان، ج‌9، ص‌343.
  3. اصول الفقه، ج2، ص‌68‌.

منابع

  • علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد1، ص402-403.
قرآن
متن و ترجمه قرآن
اوصاف قرآن (اسامی و صفات قرآن، اعجاز قرآن، عدم تحریف در قرآن)
اجزاء قرآن آیه، سوره، جزء، حزب، حروف مقطعه
ترجمه و تفسیر قرآن تاریخ تفسیر، روشهای تفسیری قرآن، سیاق آیات، اسرائیلیات، تاویل، فهرست تفاسیر شیعه، فهرست تفاسیر اهل سنت، ترجمه های قرآن
علوم قرآنی تاریخ قرآن: نزول قرآن، جمع قرآن، شان نزول، کاتبان وحی، قراء سبعه
دلالت الفاظ قرآن: عام و خاص، مجمل و مبین، مطلق و مقید، محکم و متشابه، مفهوم و منطوق، نص و ظاهر، ناسخ و منسوخ
تلاوت قرآن تجوید، آداب قرائت قرآن، تدبر در قرآن
رده ها: سوره های قرآن * آیات قرآن * واژگان قرآنی * شخصیت های قرآنی * قصه های قرآنی * علوم قرآنی * معارف قرآن